Việc huấn luyện mèo giúp chúng có những kỹ năng cơ bản để phù hợp với lối sống của bạn và gia đình bạn. Việc nhận thức của mèo không giống như loài chó. Chính vì vậy, các bài học huấn luyện dành cho mèo đòi hỏi bạn cần phải nghiên cứu thật kĩ. Dành nhiều thời gian để tập luyện với chúng. Tuy nhiên, sau khi thành công, chú mèo của bạn sẽ cực kì thông minh và nhanh nhẹn. Chúng có thể biểu diễn được rất nhiều trò khiến người khác kinh ngạc.
Bài viết dưới đây, Pet Grocer.vn sẽ đưa ra các cách huấn luyện mèo tại nhà cực kì đơn giản. Chỉ cần thực hiện 2–3 lần là có thể thành công. Bài học có thể được áp dụng cho tất cả các giống mèo. Bao gồm cả mèo ta, mèo tây như Anh lông ngắn, Mỹ lông ngắn, mèo Ba Tư , tai cụp… Hãy cùng theo dõi nhé.
Hướng dẫn dạy mèo chơi trò bắt bóng
Trong số các loại trò chơi huấn luyện mèo, tung hứng bóng là trò chơi có độ khó cao. Bởi trò này yêu cầu chú mèo của bạn cần có tính cách sôi nổi, thích hoạt động, thích chơi đùa. Do đó trò chơi này thích hợp với những chú mèo chưa trưởng thành. Nếu mèo cưng của bạn có tính cách trầm tĩnh, lười biếng, ít hoạt động, sẽ rất khó để thu hút chúng. Đặc biệt là những chú mèo già. Đạo cụ để làm đồ chơi rất đơn giản, đều là những đồ dùng có sẵn trong gia đình.
- Làm một quả bóng bằng cách vo viên một tờ báo, giấy vụn, nên chọn loại giấy mềm. Quả bóng có kích thước nhỏ hơn bàn chân mèo để chúng dễ bắt hơn.
- Buộc một sợi dây dài hoặc sợi chỉ vào đầu quả bóng.
- Lắc nó qua lại trước mặt mèo con. Không lắc quá mạnh, vị trí vừa tầm với của mèo. Không quá cao hoặc quá thấp.
- Không để mèo bắt được quả bóng, đây không phải một trò chơi đơn thuần, mà là một bài huấn luyện.
- Để mèo con chỉ đập tay được vào quả bóng mà không bắt được nó.
- Khi mèo đã quen với việc đập quả bóng về phía bạn, có thể nới lỏng sợi dây và ném trực tiếp về phía mèo con. Hãy cho mèo nhìn thấy quả bóng sau đó ném bóng cho nó.
- Ném quả bóng chậm hơn một chút và xa khỏi vị trí của mèo. Nếu mèo có thể đập được vào quả bóng, bạn hãy lấy lại ngay lập tức. Đừng để nó tiếp tục chơi với quả bóng. Sau đó thưởng ngay cho nó một mẩu thức ăn hoặc bánh thưởng.
- Tập đi tập lại cho mèo quen và khen thưởng mỗi khi nó làm đúng.
Thời gian huấn luyện không nên quá dài, khi mới bắt đầu chỉ cần 5 phút là được. Khi huấn luyện, bạn hãy chuẩn bị một ít đồ ăn mà mèo yêu thích. Bạn có thể huấn luyện mèo vào trước bữa ăn để tạo hứng thú cho chúng.
Huấn luyện mèo con tránh xa những khu vực cấm
Có một số khu vực trong nhà được xác định là cấm dành cho mèo. Bởi bạn biết chắc rằng, nếu nó tiếp cận những khu vực ấy, một là mèo sẽ gặp nguy hiểm, hai là đồ đạc của bạn sẽ hỏng hóc. Mèo là loài động vật thông minh, ham săn bắt, rượt đuổi nên chúng thường tò mò và sẵn sàng nhảy hay leo trèo lên nhưng khu vực như quầy bếp, tủ quần áo, lò sưởi… Chính vì vậy bạn cần có cách huấn luyện chúng tránh xa những khu vực không được phép đến này.
Nếu đã có nhà cây cho mèo nhưng chúng vẫn trèo lên những nơi bạn không mong muốn. bạn có thể dùng một vài biện pháp mạnh để huấn luyện chúng. Tránh những biện pháp mang tính bạo lực như đánh, mắng, đe dọa… Những biện pháp này có thể phản tác dụng.
Hãy quan sát mèo thường nghịch ngợm ở đâu, sau đó bạn đặt một ít giấy hoặc đồ vật có thể gây tiếng ồn. Như vậy có thể khiến mèo con sợ không dám nhảy nữa. Có thể quấn một cuộn giấy báo, đập xuống bàn khi thấy mèo có ý định nhảy lên. Không cần đập quá mạnh, chỉ cần làm chúng giật mình. Những chú mèo rất nhát gan, chúng sẽ không dám nhảy lên thêm lần nào nữa.
Huấn luyện mèo nghe lời không cắn đồ trong nhà
Việc cắn gặm và cào đồ của mèo đôi khi sẽ gây sự phiền phức cho bạn. Hãy thử tưởng tượng mọi đồ đạc trong nhà đều có những vết cào hay cắn gặm của mèo. Phiền phức hơn khi trong lúc chơi đùa bạn cũng là nạn nhân bị mèo cào dẫn đến tổn thương. Vậy nên việc huấn luyện mèo không cắn gặm và cào đồ là cực kì cần thiết. Vậy chủ nhân cần phải làm thế nào trong trường hợp này?
Để biết cách huấn luyện mèo nghe lời, bạn phải biết mèo đang muốn gì. Mèo rất thích cắn và đùa nghịch các đồ vật. Vậy nên, nếu bạn không cung cấp các món đồ chơi phù hợp, chúng có thể chuyển sang cắn phá đồ dùng trong nhà. Vì thế, bạn hãy đảm bảo có đủ các loại đồ chơi trong nhà như:
- Đồ chơi có thể nhai: Chẳng hạn như các đồ chơi làm từ cao su hay vải bền.
- Đồ chơi tương tác: Như các đồ chơi có thể di chuyển hoặc phát tiếng để kích thích mèo chơi.
- Đồ chơi mài móng: Các loại đồ chơi hoặc trụ cào giúp mèo mài móng thay vì cào vào đồ đạc trong nhà.
Ngoài ra bạn có thể sử dụng những phương pháp và dụng cụ sau:
Dùng bình xịt nước sạch hoặc giấy bạc
Để huấn luyện mèo không cào cấu linh tinh bạn có thể dùng bình xịt nước. Chúng không dám cào, mài vuốt móng vào nơi ẩm ướt. Nếu thấy mèo định cào vào đồ đạc, sofa… bạn dùng bình xịt nước sạch xịt nhẹ vị trí không muốn mèo cào. Chỉ vài lần mèo sẽ không cào nới đó nữa.
Ngoài ra, mèo rất sợ tiếng kêu loạt soạt từ các loại vật liệu. Đặc biệt là từ những tờ giấy tráng nhôm. Hay còn thường gọi là “giấy bạc”. Có thể rải phẳng hay quận tròn giấy bạc để nơi mèo thường hay cào, mài vuốt. Tiếng động của cuộn giấy bạc sẽ làm cho mèo sợ mỗi khi có ý định mài vuốt. Mèo cưng sẽ tự giác tránh xa khu vực đó ra. Nếu các biện pháp trên không có hiệu quả, bạn hãy rắc chút ít bột ớt khô vào nơi mèo hay mài móng, cào xé. Chỉ vài lần mèo ngửi bị cay mũi sẽ không dám cào chỗ đó nữa.
Sử dụng đồ cào móng cho mèo
Trước khi dẫn một chú mèo về nhà, bạn nên mua cho chúng một chiếc nhà riêng. Nhà của chúng nhất định cần phải có cat tree – nhà cây cho mèo, trụ cào móng, bàn, cột hay thảm cào móng. Đây là những món đồ chơi trò mèo mang lại rất nhiều tác dụng. Những chú mèo con có thể vui đùa và mài móng của mình trên đó. Đấy cũng được coi là một trong những đồ vật giúp chúng rèn luyện thể dục thể thao mỗi ngày.
Nếu bạn có đủ các “đồ dùng” trên cho mèo thì chắc chắn mèo sẽ đổi hướng cào móng. Chúng sẽ không thích cào, mài móng, xé rách nát đồ dùng nội thất của bạn nữa. Nên cho mèo con làm quen với những đồ vật này từ sớm. Điều này sẽ giúp cho đồ vật trong nhà được nguyên vẹn. Ngay cả khi chúng trưởng thành, chúng cũng sẽ không có thói quen cào cấu nội thất hay yên xe máy…
Cắt móng cho mèo
Bản năng cào, mài móng vuốt của mèo là rất tự nhiên. Những bộ móng sắc nhọn có thể gây nguy hiểm cho đồ đạc và mọi người trong gia đình. Khi móng của mèo không được mài thường xuyên sẽ rất nhanh dài. Bạn cần sử dụng kìm cắt móng cho chúng.
Chú ý đừng cắt sâu quá mà gây chảy máu, đau đớn cho mèo. Chỉ nên cắt ở phần móng nhọn trắng. Phần tủy bên trong màu hồng nếu cắt phải mèo cưng sẽ bị chảy máu. Tuyệt đối không dùng giải pháp “rút toàn bộ móng”. Nếu không thể cắt được bạn có thể sử dụng các dịch vụ spa tắm, cắt tỉa lông cho mèo . Trong đó bao gồm cả việc cắt móng cho chúng.
Hướng dẫn dạy mèo chơi trò bắt bóng
Trong số các loại trò chơi huấn luyện mèo, tung hứng bóng là trò chơi có độ khó cao. Bởi trò này yêu cầu chú mèo của bạn cần có tính cách sôi nổi, thích hoạt động, thích chơi đùa. Do đó trò chơi này thích hợp với những chú mèo chưa trưởng thành. Nếu mèo cưng của bạn có tính cách trầm tĩnh, lười biếng, ít hoạt động, sẽ rất khó để thu hút chúng. Đặc biệt là những chú mèo già. Đạo cụ để làm đồ chơi rất đơn giản, đều là những đồ dùng có sẵn trong gia đình.
- Làm một quả bóng bằng cách vo viên một tờ báo, giấy vụn, nên chọn loại giấy mềm. Quả bóng có kích thước nhỏ hơn bàn chân mèo để chúng dễ bắt hơn.
- Buộc một sợi dây dài hoặc sợi chỉ vào đầu quả bóng.
- Lắc nó qua lại trước mặt mèo con. Không lắc quá mạnh, vị trí vừa tầm với của mèo. Không quá cao hoặc quá thấp.
- Không để mèo bắt được quả bóng, đây không phải một trò chơi đơn thuần, mà là một bài huấn luyện.
- Để mèo con chỉ đập tay được vào quả bóng mà không bắt được nó.
- Khi mèo đã quen với việc đập quả bóng về phía bạn, có thể nới lỏng sợi dây và ném trực tiếp về phía mèo con. Hãy cho mèo nhìn thấy quả bóng sau đó ném bóng cho nó.
- Ném quả bóng chậm hơn một chút và xa khỏi vị trí của mèo. Nếu mèo có thể đập được vào quả bóng, bạn hãy lấy lại ngay lập tức. Đừng để nó tiếp tục chơi với quả bóng. Sau đó thưởng ngay cho nó một mẩu thức ăn hoặc bánh thưởng.
- Tập đi tập lại cho mèo quen và khen thưởng mỗi khi nó làm đúng.
Thời gian huấn luyện không nên quá dài, khi mới bắt đầu chỉ cần 5 phút là được. Khi huấn luyện, bạn hãy chuẩn bị một ít đồ ăn mà mèo yêu thích. Bạn có thể huấn luyện mèo vào trước bữa ăn để tạo hứng thú cho chúng.
Huấn luyện mèo đi vệ sinh đúng chỗ
Đầu tiên, bạn cần chọn một vị trí thích hợp để đặt khay cát cho mèo. Hãy chọn nơi yên tĩnh và có không gian riêng tư. Đặc biệt là cần tránh những nơi ồn ào hoặc có quá nhiều người qua lại. Tiếp theo, đổ cát vệ sinh vào khay với chiều cao từ 5 đến 10 cm. Điều này rất quan trọng vì mèo có thói quen đào bới cát để che giấu phân của mình, nên cần có đủ cát để mèo thực hiện hành vi này. Sau khi đổ cát xong, hãy đặt mèo vào khay để chúng làm quen với mùi và cảm giác của cát. Giữ mèo trong khay vài phút để chúng cảm thấy thoải mái.
Tiếp theo, bạn nên lặp lại hành động này vào các thời điểm mèo có khả năng đi vệ sinh. Chẳng hạn sau khi ăn, khi vừa thức hoặc khi bạn nhận thấy dấu hiệu mèo muốn đi vệ sinh. Nếu mèo con ngồi xổm ở bên ngoài khay, hãy ngay lập tức đặt chúng vào trong khay. Mèo sẽ dần dần hiểu rằng khay cát là nơi để chúng đi vệ sinh. Mỗi khi mèo đi vệ sinh đúng chỗ, đừng quên thưởng cho chúng có thể là bằng lời khen hoặc đồ ăn yêu thích. Điều này sẽ giúp mèo hình thành thói quen đi vệ sinh đúng nơi ngay từ lần sau.
Huấn luyện mèo bắt tay đơn giản
Với một chút sự kiên nhẫn, chú mèo của bạn có thể bắt tay theo mệnh lệnh của bạn trước sự ngưỡng mộ của tất cả mọi người. Các bước huấn luyện mèo như sau:
- Chọn thời gian huấn luyện mèo vào trước bữa ăn khoảng 1 giờ. Lúc này chú mèo đã đói và theo bản năng, chúng sẽ nỗ lực hơn để nhận được phần thưởng từ bạn.
- Để thức ăn cho mèo hoặc một mẩu bánh thưởng trên tay bạn.
- Hãy cho chú mèo thấy món ăn đó, để chúng ngửi thôi và không để mèo bắt được thức ăn.
- Đưa tay mà không có đồ ăn ở trong lên cao, hơi khum tay lại trước mặt chú mèo. Nhưng chỉ ở trên mực mắt mèo. Sử dụng những từ đơn giản như “Bắt tay” hay “Chân”. Chú mèo sẽ hiểu đó là bắt tay. Trong lúc tìm kiếm đồ ăn, mèo sẽ theo bản năng đưa chân của chúng lên tay bạn.
- Nếu việc đó không hiệu quả, hãy cố gắng nhấc chân của chú mèo lên. Giữ chân mèo trong khi chúng ăn thức ăn. Theo cách này, chú mèo sẽ hiểu việc ăn kết hợp với việc đặt tay lên chân chúng lên tay bạn.
- Ngay lập tức đưa phần thưởng khi chúng đặt chân của chúng lên tay bạn. Đồng thời, tăng cường việc khích lệ bằng cách nói “Làm tốt lắm”. Mục đích là để liên kết hành động bắt tay với việc được cho ăn.
- Lặp đi lặp lại việc luyện tập 4 đến 5 lần hoặc hơn nữa. Bắt đầu lại trước bữa sau hoặc ngày hôm sau, hãy nhớ sử dụng khẩu lệnh ở mỗi lần.
- Tiếp tục cho đên khi mọi việc diễn ra dễ dàng.
- Nếu chú mèo đưa chân ngay khi bạn ra lệnh, tức là bạn đã thành công.
Lưu ý rằng mèo chỉ tập trung chú ý trong thời gian ngắn. Nếu bài học kéo dài quá lâu mèo sẽ bị phân tâm. Vì vậy không nên kéo dài quá 3 đến 5 phút cho một lần tập để có hiệu quả tốt nhất.
Huấn luyện mèo con tránh xa những khu vực cấm
Có một số khu vực trong nhà được xác định là cấm dành cho mèo. Bởi bạn biết chắc rằng, nếu nó tiếp cận những khu vực ấy, một là mèo sẽ gặp nguy hiểm, hai là đồ đạc của bạn sẽ hỏng hóc. Mèo là loài động vật thông minh, ham săn bắt, rượt đuổi nên chúng thường tò mò và sẵn sàng nhảy hay leo trèo lên nhưng khu vực như quầy bếp, tủ quần áo, lò sưởi… Chính vì vậy bạn cần có cách huấn luyện chúng tránh xa những khu vực không được phép đến này.
Nếu đã có nhà cây cho mèo nhưng chúng vẫn trèo lên những nơi bạn không mong muốn. bạn có thể dùng một vài biện pháp mạnh để huấn luyện chúng. Tránh những biện pháp mang tính bạo lực như đánh, mắng, đe dọa… Những biện pháp này có thể phản tác dụng.
Hãy quan sát mèo thường nghịch ngợm ở đâu, sau đó bạn đặt một ít giấy hoặc đồ vật có thể gây tiếng ồn. Như vậy có thể khiến mèo con sợ không dám nhảy nữa. Có thể quấn một cuộn giấy báo, đập xuống bàn khi thấy mèo có ý định nhảy lên. Không cần đập quá mạnh, chỉ cần làm chúng giật mình. Những chú mèo rất nhát gan, chúng sẽ không dám nhảy lên thêm lần nào nữa.
Huấn luyện mèo giả chết như thật
Để thực hiện được bài học này, bạn phải dạy cho mèo cưng lệnh nằm và nằm yên.
Huấn luyện mèo nằm xuống theo lệnh
Phương pháp huấn luyện chủ yếu là để mèo quen với mệnh lệnh của chủ. Cách làm rất đơn giản, có thể dùng tay nhẹ đẩy mèo xuống, đồng thời phối hợp với khẩu lệnh “nằm xuống”. Điểm khó ở đây là mèo con phải phối hợp kịp thời với khẩu lệnh nằm xuống.
Sau khi chúng bạn ra dấu tay bắn súng, ra lệnh “nằm xuống”. Nếu mèo không làm tốt, bạn cần dùng tay đẩy nó xuống. Đồng thời vuốt ve nó để nó cảm thấy nằm xuống là một việc có thể hưởng thụ. Sau một thời gian dài, nó liền có khả năng liên hệ tiếng súng và nằm xuống, mà không cần “khẩu lệnh” nữa.
Huấn luyện mèo nằm yên
Sau khi để mèo đã nằm xuống, cần làm nó nằm yên không động đậy. Đây là bước quan trọng trong việc thành bại của việc mèo diễn kịch giả chết. Nếu mèo con chưa nhận được mệnh lệnh của chủ nhẫn đã “sống lại” thì coi như chưa hoàn thành mục tiêu.
Sau khi mèo con nằm xuống, chỉ một lúc sẽ tìm cách động đậy. Lúc này bạn phải nói “không “ với mèo. Đồng thời ấn nó xuống lần nữa. Đợi sau khi nó nằm yên lại chó nó phần thưởng. Hãy nhớ rằng, không được ra khẩu lệnh “nằm xuống” lần nữa. Cũng không được gọi tên nó.
Phải để nó biết phải đợi đến khi chủ nhân gọi tên nó, mới có thể để nó đứng dậy. Huấn luyện mèo nằm xuống – kéo dài này cũng cần một đoạn thời gian dài và phải từ từ. Không thế nhảy cóc được. Đây là một quá trình nhìn thì đơn giản nhưng thực sự lại phức tạp. Huấn luyện kéo dài rất cần mèo con và chủ nhân kiên nhẫn.
Huấn luyện mèo kỹ năng giả chết
Nếu bạn muốn mèo giả chết như thật, phải tập cho mèo nằm yên trong khi có sự kích thích ngay bên cạnh. Khi bạn dùng chân nhẹ nhàng đẩy nó, nó không được “tỉnh lại”. Nếu nó định đứng dậy, vẫn phải nói “không”. Để nó nằm yên rồi thưởng chó nó, làm giống phương pháp trên.
Khi mèo con nghe thấy chủ nhân gọi tên mình, phải nhanh chóng chạy đến bên chủ nhân, không thể nằm dưới đất giả chết nữa. Lúc này chủ nhân cần dùng một giọng cao hơn để gọi mèo con “tỉnh dậy”. Khi mèo con chạy đến trước mặt bạn phải thưởng cho nó một bữa nha.
Cách để mèo không sợ người lạ
Mèo là loài động vật khá nhạy cảm và thường có xu hướng sợ hãi hoặc tránh xa người lạ. Đặc biệt là khi chúng không quen thuộc với môi trường xung quanh. Tuy nhiên, với một số cách huấn luyện và tạo môi trường phù hợp. Các chủ nuôi có thể giúp mèo dần dần cảm thấy thoải mái và giảm bớt sự sợ hãi. Dưới đây là những cách để mèo không sợ người lạ đơn giản:
Bắt đầu bằng cử chỉ vuốt ve nhẹ nhàng
Cách đơn giản và hiệu quả để giúp mèo không sợ người lạ là bắt đầu bằng những cử chỉ vuốt ve nhẹ nhàng và kiên nhẫn. Khi một người lạ gặp mèo lần đầu tiên, đừng vội vàng tiếp cận hay bế chúng lên ngay lập tức. Thay vào đó, người lạ nên ngồi xuống ở khoảng cách xa và đưa tay ra để mèo tự do đến gần và ngửi. Những cử chỉ vuốt ve nhẹ nhàng sẽ giúp mèo cảm thấy an toàn và dễ chịu. Bạn có thể chỉ cho người lạ vuốt ve mèo từ đầu đến lưng. Tránh các vùng nhạy cảm như bụng hoặc đuôi, vì chúng có thể làm mèo cảm thấy không thoải mái.
Việc làm quen từ từ này giúp mèo không cảm thấy bị đe dọa và có thể giảm dần cảm giác sợ hãi. Điều quan trọng là người lạ phải luôn kiên nhẫn và không ép buộc mèo tiếp xúc nếu chúng cảm thấy không thoải mái. Mèo sẽ dần dần cảm nhận được sự an toàn và tin tưởng vào người lạ.
Cho mèo ăn và chơi với chúng
Cách để mèo không sợ người lạ là để người lạ cho mèo ăn và chơi chung với chúng. Đây là một trong những cách hiệu quả để tạo sự kết nối giữa mèo và người lạ là thông qua việc cho mèo ăn hoặc chơi với chúng. Bạn có thể để người lạ cho mèo ăn những món thức ăn yêu thích hoặc tham gia vào các trò chơi tương tác như đuổi theo đồ chơi hay bóng. Khi mèo được tiếp xúc với người lạ trong những tình huống tích cực và vui vẻ như thế này, chúng sẽ dần dần cảm thấy thoải mái hơn và không còn sợ hãi.
Đặt chúng ở không gian yên tĩnh
Mèo thường cảm thấy an toàn hơn trong không gian yên tĩnh và quen thuộc. Để giúp mèo không cảm thấy sợ hãi khi có người lạ đến gần, hãy đảm bảo rằng chúng có một không gian riêng biệt, yên tĩnh và thoải mái để lui về khi cảm thấy căng thẳng hoặc bị xâm phạm. Bạn có thể chuẩn bị một khu vực yên tĩnh trong nhà, nơi mèo có thể nghỉ ngơi và cảm thấy an toàn. Hãy để mèo tự do lui vào đó nếu chúng cảm thấy lo lắng.
Những điều không nên làm trong các bài huấn luyện mèo đơn giản tại nhà
Khi huấn luyện mèo với các bài tập đơn giản tại nhà, bạn cần đảm bảo hành động của mình phải dứt khoát. Đặc biệt là tránh làm việc quá phức tạp hoặc rườm rà. Quan trọng hơn, bạn nên tạo ra những đặc trưng riêng trong cách huấn luyện để mèo dễ dàng nhận diện và nhớ được các tín hiệu bạn đưa ra. Trong thực hiện cách huấn luyện mèo nghe lời, mèo có thể không nhớ hết những gì bạn dạy. Thế nhưng những dấu hiệu đặc trưng mà bạn sử dụng sẽ giúp chúng nhận ra và ghi nhớ.
Bên cạnh đó, việc sử dụng "phần thưởng" trong các bài huấn luyện mèo đơn giản tại nhà cũng cần được điều chỉnh hợp lý. Bạn chỉ nên dùng phần thưởng một cách vừa phải. Nếu mèo được thưởng quá nhiều, chúng sẽ mất dần động lực và không còn hứng thú với việc học. Nếu huấn luyện được lặp đi lặp lại quá nhiều lần, "mồi" thưởng có thể trở nên nhàm chán. Hơn nữa, việc thay đổi phần thưởng thường xuyên là điều không nên. Vì nó có thể làm giảm hiệu quả của quá trình huấn luyện.
Trên đây là một các bài huấn luyện mèo đơn giản tại nhà. Để có thể huấn luyện thành công, các chủ nuôi cần kiên nhẫn với thú cưng và lặp lại hành vi mỗi ngày đến khi mèo quen với các ký hiệu. Hy vọng các thông tin mà Pet Grocer.vn vừa chia sẻ sẽ hữu ích dành cho bạn.
